Η επανάσταση και οι δυνατότητες των λαμπτήρων LED

 Οι λάμπες αυτές διαρκούν 50 φορές περισσότερο από τις κλασικές λάμπες πυρακτώσεως και 5 φορές περισσότερο από τις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας. Εν αντιθέσει με τις εξοικονόμησης ενέργειας, δεν περιέχουν βαρέα μέταλλα που είναι ιδιαίτερα τοξικά, όπως ο υδράργυρος και δεν εκπέμπουν βλαβερή ακτινοβολία, ενώ στην πλειονότητα τους τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένες, είναι ανακυκλώσιμα. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η οικονομία στην κατανάλωση του ρεύματος, καθώς η εξοικονόμηση ενέργειας που μπορεί να επιτύχουμε, με την χρήση λαμπτήρων LED, αγγίζει ως και το 90%.

Οι λάμπες LED μπορούν να αντικαταστήσουν οποιαδήποτε λάμπα, ανεξαρτήτως βάσης ή ντουί. Δεν χρειάζεται τίποτε περισσότερο από το να ξεβιδώσουμε την παλιά μας λάμπα από το ντουί και να την αντικαταστήσουμε με μία LED.

Για να επιλέξουμε όμως την κατάλληλη λάμπα LED που θα καλύψει απόλυτα τις ανάγκες μας, χρειάζεται πρώτα να ακολουθήσουμε τα παρακάτω βήματα:

·       Έλεγχος τύπου ντουί, που θα τοποθετηθεί ο λαμπτήρας.

·       Επιλογή της επιθυμητής απόχρωσης φωτός.

·       Επιλογή της ισχύος του λαμπτήρα.

·       Έλεγχος της τάσης λειτουργίας του ντουί.

·       Επιλογή επιπλέον δυνατοτήτων και λειτουργιών

Βήμα 1 - Έλεγχος τύπου ντουί

Το πιο βασικό βήμα για την επιλογή μιας λάμπας LED, είναι να ελέγξουμε το ντουί ή την βάση που θα τοποθετηθεί. Υπάρχουν πολλοί τύποι ντουί και βάσεων, αλλά συνήθως σε ένα οικιακό ή εργασιακό χώρο, συναντάμε τους πιο κοινούς από αυτούς, όπως τους E27 ή E14, όπου τοποθετούμε τις γνωστές σε εμάς ως βιδωτές λάμπες, τους GU10, G9, G4, GU5.3, ή τις βάσεις G13 και G5 για λάμπες LED τύπου φθορίου.

Η απλούστερη μέθοδος για να το επιτύχουμε, είναι να ξεβιδώσουμε την παλιά μας λάμπα και να αναζητήσουμε στην επιφάνεια της, τον αναγραφόμενο τύπο. Σε περίπτωση που η λάμπα δεν αναγράφει τον τύπο της, μπορούμε και πάλι να τον βρούμε, μετρώντας τη διάμετρο της βάσης της, ελέγχοντας εν συνεχεία την παρακάτω εικόνα, ώστε να δούμε αν η μέτρησή μας ταυτίζεται με κάποιον από τους βασικούς τύπους ντουί.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να προστεθεί μια υποσημείωση που αφορά τις λάμπες LED τύπου φθορίου. Στις συγκεκριμένες εκτός από τη βάση, θα πρέπει να γνωρίζουμε και το μήκος τους. Αυτή είναι πολύ απλή διαδικασία, καθώς ακόμη και αν δεν αναγράφεται αυτό το στοιχείο πάνω στην παλιά μας λάμπα, μπορούμε να μετρήσουμε το μήκος αυτής ή το μήκος της βάσης όπου θα τοποθετηθεί η νέα.

Βήμα 2 - Επιλογή της επιθυμητής απόχρωσης φωτός

Ανάλογα με το χώρο και το σκοπό που χρησιμοποιείται ο φωτισμός, μπορεί να διακριθεί σε διάφορα είδη. Τέτοια είδη είναι ο διακοσμητικός φωτισμός, ο φωτισμός εργασίας, ο φωτισμός για ξεκούραση.

Επομένως είναι σημαντικό να επιλέξουμε την επιθυμητή σε εμάς απόχρωση φωτισμού αλλά ανάλογα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας.

Η απόχρωση του λευκού φωτός (CCT) - Οι αποχρώσεις του λευκού φωτός, ξεκινούν από το θερμό λευκό και φτάνουν μέχρι το ψυχρό λευκό. Αυτό συνήθως αποτυπώνεται σε βαθμούς Kelvin, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Θερμό λευκό: τιμές μικρότερες από 3000K, Φυσικό λευκό: τιμές από 3000Κ έως 5000Κ, Ψυχρό λευκό: τιμές μεγαλύτερες από 5000K. Συνάμα υπάρχουν ρυθμιζόμενες λάμπες LED, οι οποίες δεν έχουν προκαθορισμένη απόχρωση, αλλά λειτουργούν εντός ενός μεγάλου εύρους λευκού χρωματισμού, που μπορούμε να τον προσαρμόσουμε ανάλογα με την περίσταση ή την διάθεση μας.

Παρατηρώντας τις παρακάτω εικόνες μπορούμε να δούμε πώς αυτή η χρωματική διαφορά, αποτυπώνεται στον χώρο.

Επιπρόσθετα, θα βρούμε διαθέσιμους λαμπτήρες διαφόρων χρωμάτων όπως κίτρινο, κόκκινο, μπλε και πολλά άλλα, που καλύπτουν και τις ανάγκες του διακοσμητικού φωτισμού.

Πέραν αυτών συναντάμε και τη νέα τάση στις λάμπες, τις επονομαζόμενες ως RGB ή RGBW, οι οποίες μας παρέχουν την ευελιξία, να προσαρμόζουμε τον φωτισμό μας όπως ακριβώς εμείς επιθυμούμε. Στους λαμπτήρες αυτούς, μας δίνεται η δυνατότητα μέσω τηλεχειριστηρίου που περιλαμβάνεται στην συσκευασία τους ή μέσω εφαρμογής για smartphone, να ρυθμίσουμε την χρωματική τους απόχρωση, επιλέγοντας μέσα από μία τεράστια γκάμα χρωμάτων. Η διαφορά μεταξύ των δύο αυτών τύπων είναι, πως οι RGBW μπορούν, εκτός της χρωματικής τους παλέτας, να προσδώσουν στον χώρο και αποχρώσεις λευκού φωτός.

Βήμα 3 - Επιλογή της ισχύος του λαμπτήρα.

Η επιλογή της ισχύος του λαμπτήρα, αποτελεί μείζονος σημασίας βήμα, μιας και από αυτό καθορίζεται το πόσο δυνατό θα είναι το φως που θα εκπέμπει ο λαμπτήρας μας.

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να γνωρίζουμε είναι ότι η ισχύς των λαμπτήρων μετριέται σε W (Watt) και η φωτεινότητα αυτών σε Lm (Lumen). Είναι δύο χαρακτηριστικά που συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους και μας βοηθούν στο να κάνουμε την σωστή επιλογή λάμπας LED, ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε επίπεδο φωτεινότητας με το μικρότερο κόστος κατανάλωσης ενέργειας.

Ξεκινώντας ελέγχουμε αν στο φωτιστικό μας, υπάρχει ήδη λαμπτήρας παλαιότερου τύπου, όπως πυρακτώσεως ή αλογόνου, ο οποίος μας προσφέρει ικανοποιητική ένταση φωτισμού. Τότε τον αφαιρούμε και εξετάζουμε τα αναγραφόμενα σε αυτόν watt, ώστε να βρούμε τον αντίστοιχο λαμπτήρα LED που θα καλύψει τις ανάγκες μας. Σε αυτό το σημείο θα χρειαστεί να κάνουμε κάποιους απλούς υπολογισμούς, ώστε να καταλήξουμε στον λαμπτήρα LED. Ανάλογα με τον τύπο της λάμπας, υπάρχει μια αντιστοιχία μεταξύ των Lumen που μπορεί κατά μέσο όρο, αυτή να αποδώσει ανά watt. Αυτή η αντιστοιχία παρατίθεται στον παρακάτω πίνακα και θα μας βοηθήσει στους υπολογισμούς μας.

Τύπος Λάμπας	Watt	Lumen
Πυρακτώσεως	1	12
Αλογόνου	1	20
Led	1	90

Επομένως αν για παράδειγμα η λάμπα που ξεβιδώσαμε από το φωτιστικό μας είναι πυρακτώσεως και αναγράφει 60W, η φωτεινότητα που αποδίδει είναι 60 x 12 = 720 Lumen. Για να πετύχουμε το αντίστοιχο αποτέλεσμα με μια λάμπα LED κάνουμε τον υπολογισμό μας, 720 : 90 = 8 W.

Εδώ κρύβεται και το μυστικό της επιτυχίας των λαμπτήρων LED, στο κομμάτι εξοικονόμησης ενέργειας, μιας και βλέπουμε ότι τα επίπεδα φωτεινότητας μιας λάμπας LED μόλις 8W είναι αντίστοιχα με μιας πυρακτώσεως 60W ή μιας αλογόνου 36W.

Σε περίπτωση που στο φωτιστικό μας δεν υπάρχει λαμπτήρας, τότε συμβουλευόμαστε τον παρακάτω πίνακα, ο οποίος μας δείχνει πόσα Lumen χρειάζονται ανά τετραφωνικό μέτρο, ανάλογα με τον τύπο του δωματίου.

Τύπος Δωματίου	Lumen ανά τετραγωνικό μέτρο
Κουζίνα	250-400
Υπνοδωμάτιο	100-200
Σαλόνι	300-400
Γραφείο	300-400
Μπάνιο	200-300
Χωλ	50-100

Με το παρακάτω παράδειγμα θα δούμε πως αξιοποιούμε τα δεδομένα του πίνακα για την επιλογή της βέλτιστης λάμπας LED που θα ικανοποιήσει πλήρως τις ανάγκες μας.

Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να τοποθετήσουμε λάμπες LED στην κουζίνα μας, η οποία διαθέτει ένα τρίφωτο φωτιστικό και θέλουμε να είναι πάρα πολύ φωτεινή. Συμβουλευόμενοι τον παραπάνω πίνακα βλέπουμε ότι για να το επιτύχουμε αυτό χρειαζόμαστε τρεις λάμπες που να φτάνουν συνολικά σε απόδοση φωτεινότητας τα 400 Lumen ανά τετραγωνικό. Γνωρίζουμε ότι η κουζίνα μας είναι 10 τετραγωνικά, επομένως χρειαζόμαστε συνολικά 400 x 10 = 4000 Lumen για να καλύψουμε επαρκώς τον χώρο.

Έχουμε ως δεδομένο ότι οι λάμπες LED αποδίδουν κατά μέσο όρο 90 Lumen ανά Watt και υπολογίζουμε ότι θα χρειαστούμε ισχύ 4000 : 90 = 45W. Εφόσον έχουμε τρίφωτο φωτιστικό με τρεις λάμπες LED 15W, θα καλύψουμε πλήρως τον χώρο μας.

Βήμα 4 - Έλεγχος της τάσης λειτουργίας του ντουί.

Ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί, κατά την επιλογή λαμπτήρα είναι η τάση λειτουργίας. Η πλειονότητα των φωτιστικών χρησιμοποιεί λαμπτήρες που λειτουργούν με τάση 220V, αλλά αυτό δεν πρέπει να θεωρείται ως δεδομένο, καθώς αρκετά εξ’ αυτών διαθέτουν μετασχηματιστή και δέχονται λαμπτήρες 12V, 24V ή 42V. Για να επιβεβαιωθούμε ως προς αυτό, εξετάζουμε τι αναγράφει η παλιά λάμπα που έχουμε αφαιρέσει.

Βήμα 5 - Επιλογή επιπλέον δυνατοτήτων και λειτουργιών

Οι λάμπες LED πέραν των βασικών τους χαρακτηριστικών, μπορεί να διαθέτουν και επιπλέον λειτουργίες και δυνατότητες, που διευκολύνουν την καθημερινότητα μας. Παρακάτω μπορούμε να δούμε αναλυτικά τις κυριότερες από αυτές.

Dimmable

Με αυτό τον όρο χαρακτηρίζουμε όλες τις λάμπες που μας δίνουν την δυνατότητα να αυξομειώνουμε την ένταση του φωτισμού τους. Αυτό μπορεί να υλοποιείται με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι μέσω του κατάλληλου επιτοίχιου dimmer, ενώ ο δεύτερος είναι να διαθέτει η λάμπα δικό της τηλεχειριστήριο το οποίο να παρέχει αυτή την δυνατότητα.

Smart

Εδώ συγκαταλέγονται όλες οι λάμπες LED που έχουν δυνατότητα σύνδεσης μέσω Wi-Fi ή Bluetooth, ώστε η λειτουργία τους να μπορεί να ελεγχθεί πλήρως μέσα από μια εφαρμογή στο smartphone μας. Πέραν όμως αυτών θα βρούμε και smart λαμπτήρες που είναι ακόμα πιο προηγμένοι τεχνολογικά και μπορούν να συνδεθούν με συστήματα Smart Home, όπως Google Home, Apple Homekit, Amazon Alexa.

Filament

Οι λάμπες LED Filament ή Edison ή Retro είναι λάμπες τεχνολογίας Led οι οποίες είναι διαμορφωμένες κατά τέτοιο τρόπο, που η εμφάνιση τους παραπέμπει σε παλαιού τύπου λάμπες πυρακτώσεως. Πέραν της ιδιαίτερης αισθητικής που προσφέρουν στον χώρο, έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να εκπέμπουν το φως τους σε μεγάλη γωνία δέσμης που φτάνει ως και τις 360 μοίρες.

Τηλεκοντρόλ

Υπάρχει μια πληθώρα λαμπτήρων LED που μέσα στην συσκευασία τους περιλαμβάνουν τηλεχειριστήριο, το οποίο μας δίνει την δυνατότητα να χειριζόμαστε τις λειτουργίες τους. Μπορούμε να ανάψουμε ή να σβήσουμε την λάμπα μας και επιπλέον όταν αυτή είναι dimmable ή RGB να αυξομειώσουμε την ένταση της ή να διαφοροποιήσουμε τον χρωματισμό της.

Φωτοκύτταρο

Όταν χρειαζόμαστε λάμπα LED, που να ανάβει μόνη της κατά την διάρκεια της νύχτας, βρίσκουμε την λύση σε μια που διαθέτει με φωτοκύτταρο. Είναι ιδανικές για χώρους που απαιτείται σταθερός φωτισμός κατά τη διάρκεια της νύχτας ή εφαρμογές εξωτερικού χώρου.

Ανιχνευτής Κίνησης

Οι λαμπτήρες αυτής της κατηγορίας, ανάβουν αυτόματα μόλις εντοπίσουν οποιαδήποτε κίνηση στο χώρο. Βρίσκουν εφαρμογή σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, υπόγειες διαβάσεις, γκαράζ, αποθήκες, δημόσιους χώρους και προσόψεις κτιρίων.

Ηχείο

Στην κατηγορία αυτή θα βρούμε λαμπτήρες LED, οι οποίοι διαθέτουν ένα ενσωματωμένο ηχείο, που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε, για να ακούσουμε την αγαπημένη μας μουσική. Αυτό μπορεί να γίνει, απλά συνδέοντας την λάμπα μέσω Bluetooth, με το κινητό ή το tablet μας.

Αδιάβροχη

Όλοι οι λαμπτήρες με πιστοποίηση από IP65 και άνω χαρακτηρίζονται ως αδιάβροχοι, καθώς μπορούν να ανταπεξέλθουν και να λειτουργήσουν απροβλημάτιστα ακόμη και σε εξωτερικές συνθήκες. Με την αγορά ενός τέτοιου λαμπτήρα δεν χρειάζεται πλέον να ανησυχούμε για την βροχή ή την σκόνη.

Πηγή: Skroutz.gr ( https://bit.ly/3hX3DUe )